ضرورت پیشگیری از اعتیاد در دانشگاه ها
از جمله موضوع های نگران کننده در عصر حاضر، توسعه آسیب های اجتماعی بویژه موادمخدر و مواد روانگردان است که مراکز آموزشی مانند «مدارس و دانشگاه ها» را به سرعت فرا گرفته و به یکی از چالشهای فرا روی متولیان و دست اندرکاران امر آموزش و تربیت کشورمان و حتی دنیا تبدیل شده است. بر این اساس به جای هرگونه انکار، ضرورت شناخت صحیح این پدیده، آسیب های آن، تحلیل روند آن و ارائه راهکار های کاربردی لازم و عملیاتی نمودن آنها، از جمله موضوعاتی است که میتواند در جهت مهار و کنترل آسیبهای اجتماعی این پدیده، مسئولین جامعه و مخصوصا مسئولین امر آموزش و تربیت کودکان، نوجوانان و جوانان کشورمان را موفق سازد.
در بخش نوجوانان و جوانان، نتایج تحقیقات صورت پذیرفته و مراتب اعلامی از سوی مسئولین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، حکایت از این واقعیت دارد که سیستم آسیبهای اجتماعی با حرکت منسجم و هوشمندانه خود، نوجوانان و جوانان این مرز و بوم را نشانه رفته است. به نحوی که بر اساس اعلام رسمی متولیان ذیربط ، ۲۰/۶۹ درصد دانشجویان ورودی سال تحصیلی ۸۳-۸۴ دانشگاههای تابع وزارت علوم در معرض خطر مصرف موادمخدر قرار داشته اند.
لیکن با توجه به گذشت بیش از ۱۲ سال از آمار ارائه شده و نیز وجود پتانسیل بسیار بالای این رقم برای افزایش، بسیار محتمل است که هم اکنون درصد فوق الذکر به عددی بسیار بالاتر از آنچه که ذکر گردیده افزایش یافته باشد.
در این راستا مهمترین عوامل تأثیرگذار بر دانشجویانی که در معرض خطر مصرف موادمخدر و مواد روانگردان می باشند عبارتند از:
۱- و جود افراد مصرف کننده در شبکه دوستان و خویشاوندان فرد
۲- ضعف عملکرد آموزشی فرد
۳- وجود خانواده های پرجمعیت و گسسته
۴- ضعف گرایشات دینی فرد
۵- ضعف در پایگاه اقتصادی و اجتماعی فرد
۶- فقدان حمایت اجتماعی مناسب
۷- تولید و یا کسب شادی و نشاط
۸- توانایی دوری از استرس و اضطراب
روش های پیشگیری از مصرف مواد مخدر و روانگردان ها دردانشگاه ها
۱- توجه به برنامه های اطلاع رسانی و آگاهسازی بصورت آرام، مستمر و عمیق راجع به عوارض، پیامدها و تبعات سوء مصرف موادمخدر طبیعی (سنتی) و شیمیایی (صنعتی) با هدف ارتقاء سطح آگاهی دانشجویان متناسب با سن تقویمی و عقلی آنان.
۲- توجه به برنامه های آموزشی با رویکرد آموزش مهارت های زندگی.
۳- ترویج فرهنگ سلامت از طریق تقویت فعالیت های جایگزین بویژه برنامه های ورزشی، هنری، اردوهای تفریحی برای غنی سازی اوقات فراغت گروه های سنی و بسط و گسترش روحیه نشاط، شادابی و امیدواری در جامعه.
۴- توسعه اقدامات مشاوره ای بویژه مشاوره های تلفنی و رایانه ای اینترنتی و ارائه ی خدمات حمایتی و گسترش فعالیت های مددکاری بویژه برای دانشجویان در معرض آسیب.
۵- تقویت کانون ها و تشکل های دانشجویی برای انجام برنامه های مؤثر پیشگیری از آسیب های اجتماعی موادمخدر و روانگردان ها و تلاش برای ایجاد نهضت فراگیر اجتماعی پیشگیری از مصرف مواد.
۶- تولید برنامه های جذاب از طریق عملیات رسانه ای و ایجاد تالارهای گفتگو در شبکه های اجتماعی مجازی، درخصوص پیشگیری و ضد الگو نشان دادن مصرف و خرید و فروش مواد و همزمان ارائه مدل و سبک مطلوب زندگی در عصر پیچیده هزاره سوم.
۷- ایجاد اتاق های فکر با هدف نهادینه سازی تفکر قبل از عمل و هم اندیشی و تولید ایده های جدید در پیشگیری.
۸- برگزاری نمایشگاه ها و مسابقات و جشنواره های هنری مختلف.
۹- درج متون مناسب و مفید آموزشی در کتب درسی دوره آموزش عالی در خصوص ارتقاء سطح آگاهی دانشجویان نسبت به پیامدهای عوارض مصرف سیگار، قلیان، الکل، موادمخدر طبیعی و شیمیایی.
۱۰- فعالسازی نهادهای مدنی و غیردولتی برای سالم سازی محیط
۱۱- ایجاد دانشکده هایی برای بررسی آسیب های اجتماعی به منظور رفع نیازهای علمی کشور.
۱۲- توجه جدی به وضعیت خوابگاه های دانشجویی و ایجاد رفاه و شادابی و نشاط و غنی سازی اوقات فراغت با هدف پیشگیری از گرایش دانشجویان به سوءمصرف مواد.
۱۳- انجام مطالعات و پژوهش های کاربردی به منظور شناخت عوامل تأثیرگذار در گرایش جوانان به آسیب های اجتماعی و تعیین نرخ شیوع اعتیاد در محیط های آموزشی و اتخاذ تمهیدات مناسب برای مهار و کنترل اعتیاد و موادمخدر در جامعه دانشجویی.
دانشجویان عزیز:
لطفاً فقط به خاطر سلامتی و آینده خودتان، در مواجهه با تعارف های دوستانه برای تشویق به استعمال دخانیات و مواد مخدر بی تعارف بگویید” نه”.
گفتن کلمه” نه” شاید باعث شود برخی از دوستان خود را از دست بدهید، اما هرگز پشیمان نخواهید شد…
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
دانشگاه گیلان
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری